گروهی از پژوهشگران دانشگاه آلبرتا در کانادا مدلی بر مبنای هوش مصنوعی را توسعه داده‌اند که می‌تواند از روی گفتار به تشخیص بیماری زوال عقل بپردازد. با توجه به اینکه افراد مبتلا به این بیماری باید بیشتر از بقیه کلمات را به‌خاطر بیاورند، به دفعات بالاتری واژه‌ها را فراموش می‌کنند و به زمان خاصی نیاز دارند تا آن‌ها را در ذهن خود پیدا کنند؛ بنابراین مکث‌های طولانی‌تری دارند.

محققان سیستم خود را روی 237 سخنور انگلیسی‌زبان و 46 سخنور یونانی‌زبان آزمایش کردند که تقریباً نیمی از آن‌ها در گروه کنترل قرار داشتند. نتیجه این بود که این مدل توانست با دقت 70 تا 75 درصدی زوال عقل را در افراد شناسایی کند.

تشخیص زوال عقل از روی گفتار می‌تواند به یک اپ تبدیل شود

البته محققان می‌گویند که هوش مصنوعی آن‌ها ابزاری برای کمک به پزشکان خواهد بود و نمی‌تواند انسان را از چرخه تشخیص بیماری حذف کند. «زهرا شاه»، رهبر این پژوهش، انتظار دارد که در آینده این سیستم در قالب یک اپ کاربرپسند موبایلی در دسترس مردم قرار بگیرد تا تشخیص زودهنگام زوال عقل آسان‌تر شود.

چنین اپلیکیشنی قرار نیست دائماً فعال باشد و به صدای شما گوش دهد؛ درعوض می‌توانید از برنامه بخواهید تا روزانه سؤالاتی را از شما بپرسد و با تحلیل شیوه ارائه پاسخ‌ها، تشخیص خود را ارائه دهد.

زهرا شاه می‌گوید: «ما به‌طور خاص علاقه‌مند به بررسی گفتار هستیم، چون آن را به‌نوعی یک پنجره برای ورود به مغز می‌دانیم. ایده ما اینجا این است که گفتار را به‌عنوان یک زیست‌نشانگر در نظر بگیریم تا بتوانیم الگوهایی را شناسایی کنیم که می‌توانند به شما در تشخیص و نظارت بر اختلال‌های روانی ازجمله آلزایمر و زوال عقل کمک کنند.»

سه مورد از نشانه‌های زوال عقل با بررسی مکث در گفتار، طول یا پیچیدگی کلمات و هوش گفتاری قابل تشخیص است. هرچه یک کلمه طولانی‌تر باشد، پیچیدگی گفتاری بیشتری پیدا می‌کند و گفته می‌شود که افراد مبتلا به این بیماری در مقایسه با افراد سالم ظرفیت پیچیدگی گفتاری کمتری دارند.

این مقاله در ICASSP 2023 ارائه شده است.