نقد فیلم SNOWDEN
خلاصه فیلم SNOWDEN
آغاز ساخت فیلمهای سیاسی در ایالات متحده را میتوان از یازدهم سپتامبر به بعد دانست. الیور استون (کارگردان فیلم) در کارنامه خود، سابقه ساخت فیلمهای سیاسی متعددی را دارد. فیلم SNOWDEN روایت کارمند سابق آژانس امنیت ملی آمریکا که اکنون پس از افشای صدها سند محرمانه در روسیه به سر میبرد. فیلم SNOWDEN به شدت سیاسی است و سعی در القای حس وطنپرستی اسنودن دارد.
فیلم SNOWDEN علاوه بر روایت زندگی اسنودن و ماجرای افشای سندهای محرمانه، سعی در تعریف فصل جدیدی در مناسبات تمدنی دارد. فصل جدیدی به نام «جنگهای سایبری». در این فیلم اهمیت فضای سایبری و نقش آن در قدرت جهانی فهمیده و درک میشود و هیچ گاه به سازوکارهای نظامی اشارهای نمیشود.
نکات فنی SNOWDEN
۱. در فیلم، اسنودن به قهرمانی آزادیخواه شباهت بیشتری دارد تا خائنی که برای رسیدن به اهداف مادی یا سیاسی اقدام به افشای اسناد محرمانه آمریکا کرده باشد.
۲. در ابتدای داستان بیننده احساس میکند که دولت آمریکا مردم را درک میکند و یا حداقل تالش میکند آنها را بشناسد. ولی وقتی که ادوارد اسنودن اسناد مربوط به اطالعات گسترده دولت از مردم را افشا میکند متوجه میشویم که حکومت خیلی بیشتر ازآن چه ما انتظار داشتیم در مورد مردم اطالعات جمعآوری کرده است.
۳. فیلم اسنودن با مراحل آموزش در نیروهای ویژه شروع میشود که به خاطر بدن نحیف ادوارد اسنودن یکی از استخوانهای ساق پایش میشکند و به انفصال از خدمت منجر میشود. شکستگی استخوان پایش نتیجه یک ضربه و یا فشار آنی نبود بلکه ناشی از انباشت چندین ترکخوردگی و فشار مداوم جسمی در دوره آموزشی است. همین حالت در دوران کار او در بخشهای اطالعاتی نیز روی داد. در ابتدای کار او دانشآموز مشتاق و پرکاری است و با افتخار استعدادهای خود را در برابر کوربین او برایان مأمور سازمان سیا که مسئول اوست به نمایش میگذارد. اما استعدادهایش باعث میشود ادوارد اسنودن را به مشاغلی ارتقا دهند و با اطالعاتی سروکار پیدا کند که ترجیح میدهد از آنها مطلع نشود.
۴. در قسمتی از فیلم گفته میشود، اکثر مردم آمریکا حاضرند آزادی مطلق خود را با وعده امنیت معاوضه کنند، بهخصوص اگر قرار باشد در این معامله آزادی دیگران و نه خودشان را بفروشند و علت اصلی اینکه در جهان جنگ جهانی سومی راه نیفتاده است به خاطر تالشهای آمریکا بوده است.
۵. در صحنهای که ادوارد اسنودن در اتاق هتلی در هنگکنگ اطلاعات خود را در اختیار الورا پویتراس مستندساز و گلن گرینوالد خبرنگار قرار میدهد، برای تایپ کردن اسم رمز کامپیوترش زیر پتو خود را پنهان میکند.
۶. اسنودن در اولین مأموریت خود به ایتالیا به عنوان مأمور مخفی سیا متوجه میشود که تمام ایمیلهای مردم تحت نظارت آمریکا است و همه تلفنهای مردم جهان شنود میشوند. همکار اسنودن به وی نشان میدهد که حتی از طریق لپتاپ خاموش نیز چگونه حریم خصوصی افراد را میتوان فیلمبرداری کرد و برای این کار نیازی به هیچ مجوزی نیست.
۷. در یکی از نقاط فیلم اسنودن اعتراف میکند که ما از طریق سایبر همه نقاط حساس ژاپن را در اختیار داریم تا اگر این کشور به فکر دشمنی با ما افتاد، شبکه سراسری برق این کشور را قطع کنیم. وی تأکید میکند که این بدافزار را در کشورهای مختلفی مانند مکزیک، آلمان، اتریش، برزیل، روسیه، چین و ایران نیز منتشر کردهایم. وی اعتراف دیگری نیز میکند که ما همه تلگرافهای دیپلماتیک یا رسوایی جنسی مقامات را رصد میکنیم تا به کشورمان در G8 کمک کنیم تا در مذاکرات دست بالا را داشته باشد.
۸. برای این که موبایلها ردیابی نشوند اسنودن آنها را داخل ماکروویو قرارداد.
۹. برای استخدام در مرکز امنیت ملی آمریکا افراد مجبور به نصب دروغسنج هستند و بعد از نصب، سؤالهای گزینشی آنها شروع میشود.
۱۰. قانون FISA این اجازه را میدهد تا اگر به کسی شک کردن مجوز جاسوسی آن فرد صادر میشود که این مجوزها از طریق دادگاههای سری داده میشوند و بهنوعی شنود اطالعات را قانونی میکند.
۱۱. استفاده از برنامه xkeyscore که یک برنامه واسط جستجو هست و هر چیزی را که بخواهید میتوانید داخل آن جستجو نمایید.
۱۲. در قسمتی از فیلم اسنودن اشاره میکند اگر این افشاگری رسانهای نشود افشاگریهای من بیفایده خواهد بود این قدرت رسانهها را نمایش میدهد.
۱۳. جایگذاری آنتن برای ردیابی سیگنال داخل پهپاد که میتواند هر شناسه سختافزاری و هر چیزی که سیگنالی را منتشر میکند، جمعآوری نماید.
۱۴. نکتهای که باید در مورد این افشاگریها در نظر گرفت این است که آمریکا معموالا اطالعاتی را انتشار میدهند که قدیمی هستند.
۱۵. در آخر فیلم SNOWDEN نیز بیان میشود که مسئله شنودها و مباحث ایمیلها توسط کنگره و اوباما برچیده شدند و بدین گونه سیستم آمریکا را سالم نشان میدهند!
۱۶. با اینکه اولیور استون در فیلم SNOWDEN به ظاهر به سیاستهای ایالات متحده انتقاد میکند، اما استون در القای غیرمستقیم سعی بر این دارد که مخاطب باور کند اگر ایالات متحده نباشد، نظم جهانی مختل و هرج و مرج به وجود خواهد آمد. در این فیلم حقیقت در مورد NSA گفته میشود که تمام موبایلها، ایمیلها، پیامها و اینترنت توسط NSA کنترل میشود، اما در ضمن بیان حقیقت، قدرت آمریکا نیز به تصویر کشیده میشود و این القا صورت میگیرد که تنها آمریکاست که دارای این قدرت سایبری است و به مخیله کسی خطور نکند که به سیستمهای ایالات متحده حمله سایبری کند در پایان مخاطب میپذیرد که اگر آمریکا نباشد، اگر NSA نباشد، امنیت سایبری برچیده میشود.
۱۷. در سال ۱۹۹۱ «ساموئل هانتینگتون» در مجله «فارین افریز» مقالهای تحت عنوان «رویارویی تمدنها» نگاشت. خلاصه نوشته او این است که در کره زمین ۸ تمدن وجود دارد. ۴ تمدن آن سوخته و در حالت مرده به سر میبرند و ۴ تمدن فعال و پویا وجود دارد. آن ۴ تمدن پویا عبارتاند از تمدن ارتدکسی به رهبری روسیه، تمدن کنفوسیوسی به رهبری چین، تمدن اسالمی به رهبری ایران و تمدن غرب به رهبری آمریکا. حرف هانتینگتون این بود که اگر در آینده این سه تمدن را به عنوان رقیب تمدن غرب به رهبری آمریکا در نظر بگیریم، باید از هماکنون تهاجمی در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سایبری صورت داد تا دچار ضعف گردیده و در آینده توان مقابله با تمدن غرب را نداشته باشند. شبیه این سخن را ما در این فیلم از زبان خود اسنودن میشنویم. اسنودن در این فیلم چنین میگوید: «ممکنه یک روزی روابط ما با چین تیره شود و به هم به خورد. پس باید از همین الآن به سیستمهای سایبری آنها نفوذ کنیم. عالوه بر چین، ما در روسیه و ایران بدافزارهایی را برای نفوذ سایبری نصب کردیم.»